Trên
chiếc phi cơ loại L 20, do phi công Ðài loan lái. Ðại tá Hồ Tiêu và một
Ðại tá Mỹ ngồi băng giửa. băng sau tôi và Nguyễn thái Kiên; khoan sau là 2
túi dù, đựng hành trang của 2 đứa. Nguyễn thái Kiên mặt mày buồn so. Chắc có lẻ
sau hơn 1 năm, từ Tiểu đoàn 5 ND đổi về SLL, sống gần gia đình. Nên bửa nay xa nhà,
nhớ vợ con chăng.?
Sau
khi học xong khóa 58 B nhảy dù (chỉ có tôi từ BÐQ về, chưa có bằng dù phải đi
học thôi) Chúng tôi 5 SQ gồm: Văn
thạch Bích, Nguyễn thái Kiên, Nguyễn văn Thụ, Nguyễn văn Hy và tôi, lên
Trung tâm huấn luyện Long-Thành để nắm toán trưởng. Cũng nên nói rỏ là: các
toán viên đã được huấn luyện thuần thuật rồi. Mổi toán có 3 quân nhân Mỹ, 9
Việt nam (hoặc Nùng) Các toán dùng tên các Tiểu bang Mỹ để đặt. Nhưng chúng
tôi dùng tên toán 1 toán 2, 3, 4, 5 vân vân. Mấy tuần sau Thiếu uý Phan nhựt Văn lên nắm toán 6. Tôi nắm
toán 5. Về huấn luyện, chúng tôi chỉ cần học kỹ thêm về các loại mìn bẩy, và
phá hoại; cùng xữ dụng các loại vũ khí của nước khối cộng-sản Học, điều không tiền tuyến, hướng dẩn phi cơ, chỉ
điểm oanh kích. Câu dây trực thăng. Riêng về các bài học liên quan đến thám sát, thì cũng không có gì đặc biệt, như thủ lệnh, xóa bỏ dấu vết, vân vân; thì căn
bản cũng giống như các bài học chiến thuật, dạy trong các quân trường. Riêng phần tôi
đã qua 2 khóa: Căn-bản Biệt động quân và Hành-quân Biệt-động-Rừng Núi Sình Lầy
rồi, thì khóa Thám sát này, coi như học ôn lại thôi.
Chúng
tôi cũng được thực tập hành quân vùng sông Lá buông, mổi chuyến 7 ngày, để các
thành phần trong toán ăn khớp với nhau. Về đội hình di chuyển hay vị trí và
xữ dụng vũ khí của mỗi người trong toán, thì chúng tôi cùng đồng ý, không có ý
kiến gì dị biệt giữa các cố vấn toán. Nhưng theo tổ chức cuả Mỹ, thì 3 cố vấn
Mỹ: được gọi là one-zero (Team-Leader) one-one; one-two; Ðội hình nếu hành
quân 6 người thì toán trưởng đi thứ hai, sau tiền đạo; nếu hành quân 12 người
thì toán trưởng đi thứ ba sau 2 tiền đạo. Ðiều này cũng không trở ngại, vì mấy
chuyến thực tập, tôi vẩn ở vị trí như vừa nêu, các toán trưởng khác cũng làm
như thế Nhưng có điều khi liên lạc với phi cơ, thì one-zero của toán liên lạc. Ðiều này cũng dể hiểu thôi, vì không có người VN ngồi tiền-không-sát. Nghiểm
nhiên người cầm ống liên hợp, điều khiển và chỉ huy luôn. Và lấn cấn bắt đầu từ
đây Phe ta muốn được quyền chỉ huy, phiá Mỹ thì muốn nắm quyền điều động.
Công bằng mà nói: chúng tôi lên Long thành, từ chổ ăn, chổ ngũ, cũng có người lo, quân trang quân dụng đều do phía Mỹ lo
hết. Bây giờ họ không được quyền chỉ huy, thì họ đâu có chiụ Thật sự thì các cố
vấn của toán rất tốt, nhưng những cố vấn
ở các phòng ban, thì thật khó ưa. Làm như những gì trại phát cho toán, là của
riêng cuả nó cho vậy. Tôi nhớ lại lúc ở Biệt-động-quân, mấy tên cố vấn dể
thương kể gì. Sợ Sĩ quan chúng tôi ra phết .Ở đây nhìn chung mọi người hình như
rất nể tụi Mỹ. Các toán trưởng chúng tôi đưa vấn đề này lên Trung-úy
Trần-thụy-Ly, sĩ quan lien lạc, hướng dẩn, để trình bày lên thượng cấp Không
biết phải do vấn đề nêu trên không, mà vài ngày sau, tất cả chúng tôi được
lệnh rút về. Và kết quả là bây giờ, tôi và Nguyễn thái Kiên đang ngôi trên phi
cơ tháp tùng với Ðai-tá Hồ-Tiêu để đi qua Lào.
Ðược
biết Sở-liên-lạc có nhận yểm trợ cho Phân khu Tchépone, nơi này có 1 Tiểu-đoàn
của Hoàng-gia Lào. Không biết tôi và thằng Kiên qua Lào làm trò gì đây ? Lúc ở
phi trường Tân sơn nhất, tôi có nghe Ðại tá Hồ Tiêu nói chuyện với phi hành
đoàn, là phi cơ sẽ ghé Ðà nẵng, để cho vị Ðại tá Mỹ xuống, và đổ xăng luôn, Xong ra Ðông Hà đón 1 sĩ quan
Lào, sau đó phi cơ sẽ đáp ở Khe-sanh, và vị sĩ quan Lào này sẽ hướng dẩn phái
đoàn qua Tchépone.
Phi
cơ theo bờ biển bay về hướng bắc, vì bay thấp nên chúng tôi nhìn thấy nước biển
trong xanh, tàu thuyền qua lại rất rỏ. Tiếng phi cơ rì rì êm tai, nên tôi thấy
Nguyễn thái Kiên đang ngáy kho kho, Hai ông Ðai-tá vẩn rì rầm nói chuyện. Lúc
này tôi bổng nhớ lại đơn vị BÐQ xưa quá. Ðường đi Lào chắc còn xa, vậy quý vị
cho tôi nhớ về đơn vị cũ một chút nhé .!
Lúc
tôi nhận được công điện của Bộ TTM về SLL. Tôi nghỉ chắc có lẽ do ông NQT, tham
mưu trưởng SÐ dù xin đây. Thôi thì phen này, sẽ giã từ vũ khí, về đi liên lạc
thôi. Năm 1964 các đại đôi biệt lập BÐQ tuy là đã sáp nhập lại thành Tiểu đoàn rồi. Nhưng
các đại đôi vẩn còn biệt phái cho Tiểu khu, Chi khu, ít khi nào gom lại hành
quân chung cấp Tiểu đoàn. Tiểu đoàn chưa đưa sĩ quan xuống bàn giao. Nên tôi vẫn phải
chờ, Khoảng gần tháng, sau khi nhận được lệnh thuyên chuyển. Tiểu đoàn tôi bị
một trận phục kích, thiệt hại rất nặng. Tiểu đoàn mở đường từ Bình long xuống Lai-khê. Ðại đôi tôi vừa ra khỏi quận Chơn
thành hơn 1 cây số thì bị phục kích .Các đại đội đang đóng ở Tân Khai,Tàu ô,
vội đi tiếp viện, liền bị chiến thuật:’công đồn đã viện’ của địch. Kết quả
Tiểu đoàn trưởng bị bắt, cố vấn Tiểu khu chết; tiểu đoàn chết mất 5 sĩ quan, đại đôi tôi SQ,1 chết 1 bị thương; phần binh sĩ chết và bị thương rất nhiều. Ðại đội tôi sau trận này, quân số
khiển dụng chưa được 60 người. Không có sĩ quan xuống bàn giao thay thế. Suốt
ngày nghe vợ con binh sĩ khóc than, chồng vừa chết, đại đội như còn chưa ổn
định tinh thần, Ở hoàn cảnh này, tôi bỏ đi sao đành. Ðại đội trưởng bị thương, Thiếu
úy Tùng trung đội trưởng, trung đội 1 chết. Ðại đội chỉ còn tôi là sỉ quan; nên
kiêm luôn Ðại đội trưởng. Do đó tôi về trình diện SLL trể hơn 3 tháng. Một
phần tôi dùng dằn không muốn rời đại đội, vì đại đội này, là đơn vị đầu tiên, tôi phục vụ khi mới
ra trường sĩ quan. Và trận bị phục kích vừa rồi, 1 đệ tử ruột của tôi bị chết:
Binh nhất Chắt .Tôi nhớ đêm đầu tiên ở hậu cứ đại đội, vì lạ chổ, tôi trằn trọc
đến khuya, cũng chưa ngũ được. Bổng nghe tiếng ca vọng cổ rất to ngoài vọng gác: Khoan khoan bớ Nguyệt thu Nga tên em 6
năm qua đã đơm bông nở nhụy trong quả tim này .. .. ..sau đó, là vô vọng cổ môt
đoạn dài. Suốt đêm hể lúc nào tôi thức giấc đều nghe quen thuộc có bấy nhiêu
câu hát đó Sáng hôm sau tôi hỏi Thượng sỉ Khiêm, thường vụ, xem ai hát, mà sau
hát hoài suốt đêm cũng chỉ có 1 câu đó thôi .Ðược biết đó là binh I Chắc ,sở dỉ
hát suốt đêm, là vì các binh sỉ khác vì muốn gần vợ con, nên mướn hạ sỉ Chắt
gác thế. Nó người Sông-ông-Ðốc, (Cà mau), tướng tá dạm vỡ; nhưng hiền lành chẩt
phác. Trong đại đội nó tải đạn, cho súng trung liên. Tôi để ý, đạn nó giử luôn
sạch sẻ, balô ngoài đạn trung liên ra, chỉ có võng; một cái khăn rằng lớn, vừa
dùng để làm mền, vừa dùng để làm khăn tắm; còn lại toàn gạo xấy. Tuy nó không
phải ‘tà lọt’, nhưng mỗi lần đóng quân, tôi đều gọi nó đến gần, chia sớt đồ ăn
cho nó. Một kỹ niệm khác mà tôi suốt đời chẳng bao giờ quên. Buổi chiều hôm đó
sau khi đi mở đường về hậu cứ, tôi đang ngồi đọc báo, thì thấy nó đi qua, đi
lại, nhiều lần như muốn hỏi điều gì. Tôi bèn gọi hỏi xem nó cần gì. Chù chừ mãi một hồi lâu nó mới mở miệng: Thiếu-úy: Phải con gái tụi nó có 2 lổ, 1 lổ tiểu và một lổ lửa, Nếu không biết .. ..nhằm vào lỗ lửa thì phỏng cu phải
không ? Tôi định cười thật to,vì sự khù khờ của nó, vội kềm lại được, bèn
hỏi: Ai nói với Anh như thế. Nó đáp Thượng sỉ Khiêm. Tôi bảo Thượng sỉ Khiêm
gạt anh đó. Mà mỗi lần đại đội về Bình-long, sao anh không đến Hàng-keo, đi
chơi cho biết. Tôi nghỉ hôm nào đai-đội về Bình-long chắc tôi phải dẫn nó đi
một chuyến quá. Tôi bèn giải thích thật cặn kẻ cho nó biết.
Khoảng
vài tháng sau, nó cho biết là nó sắp lấy vợ. Nó cưới con Lài, có gánh bán bánh
canh; trước một tiệm hũ tiếu duy nhứt ở quận Chơn thành. Con Lài con nhà lao
động, mà nước da trắng bóc, thân hình nẩy nở, thật cân đối. Tôi thấy các HSQ
Biệt-động-quân, HSQ Chi khu, có cả một
vài SQ chi khu, cũng thường tán tỉnh. Nhưng lù-khù có ông Cù độ mạng. Nó lại
thương thằng Chắt mới lạ. Và từ đó mổi chiều, nếu đại đội không hành quân xa thì nó ra nhà con Lài giúp đở, những gì nó làm được. Nhìn nó 2 tay xách 2 thùng
nước chạy chớ không phải đi, thì phải biết nó khoẻ như thế nào. Ngày cưới Ông
gìa nó từ Cà mau lên xách theo 2 con vịt xiêm thật to. Ðàng trai duy nhứt chỉ
có Ba nó và đại đội 2 chúng tôi. Quần áo của tôi đưa, nó chỉ mặc vừa được cái
áo mà gài nút còn không muốn được. Ðành phải quần ‘trây-di, giày
bốt-đờ-sô’. Ðám cưới thật vui, nhậu hơn 10 lít rượu đế. Tôi thắy con Lài mặt
mày hớn hở, chạy tới chạy lui, mời mọc mọi người, còn thằng Chắt chỉ biết đứng
cười. Dì hai của con Lài cảm động, thỉnh thoảng đưa khăn chậm nước mắt.
Thế
mà, 2 tuần sau, thắng Chắt bị tử trận. Con Lài muốn chôn thằng Chắt tại
Chơn-thành, không đưa về Càmau. Sáu chiếc hòm được quàn trong hậu cứ. Các bà vợ
tử sỉ khác, lăn lộn khóc lóc, tôi thấy
con Lài ngồi bất động, mắt nhìn vào khoảng không hàng 15, 20 phút. Tôi nghỉ, cử
chỉ này, chứng tỏ một niềm đau thương rất sâu đậm. Tội nghiệp thằng Chắt, hay
những tuổi trẻ VN ở nông thôn như nó. Chiến tranh đã cướp mất đi tuổi thơ. Chưa từng có người yêu, dẩn đi dạo phố. Chưa
từng có một thời làm học trò, biết ghi lưu bút ngày xanh ... ..Còn, còn rất
nhiều mất mát thiệt thòi khác nửa. Chả bù với chúng tôi, lớp thanh niên thành
phố. Nứt mắt 16, 17 tuổi đã là thân chủ thường xuyên, của chị Dậu, chị Tình, ở
xóm mới Gò vấp từ khuya rồi.
Xin
lổi, đã làm quý vị vài giây dao động, xin quay lại theo tôi qua thăm xứ Lào.
Phi
cơ đáp phi trường Khe-sanh, sau khi đón vị sĩ quan Lào tại Ðông hà, đã thấy
Trung uý Trần thụy Ly, qua trước đó mấy hôm, đang chờ sẳn rồi. Khe sanh cách Ðông
hà không xa, mà thời tiết và cảnh vật thật là cách biệt, Cây cối xanh tươi, khí hậu mát mẻ, tuy mới quá trưa, mà không gian bao trùm một màn sương mỏng . Không khí thật dể chịu .Phi trường Khe sanh cũng là phi trường cuả trại LLÐB. Khe sanh nằm trong quận Hương hoá, nơi đây trồng rất nhiều cà phê.Từ trại theo
quốc lộ 9, qua quận Hương hoá, qua Lao bảo (nơi này có 1 trại tù Chính trị
thời Pháp thuộc) qua Làng vây; rồi mới đến biên giới 2 nước.
Ðại
tá Hồ Tiêu được vị Ðại tá Lào phân khu Tchépone niềm nở đón tiếp và đưa vào phòng
thuyết trình. Doanh trại đều là nhà tranh, vách đất, phòng thủ sơ sài Vị sỉ
quan ban 3 thuyết trình bằng tiếng Pháp.Tôi phải lôi vốn liếng Pháp văn, từ lúc
học trường Lycée Franco-Chinoise ra để theo dõi buổi thuyết trình. Về tình hình
địch, thì cũng không có đơn-vị địch nào xuất hiện gần. Về tình hình bạn, thì
chỉ có duy nhất Tiểu đoàn 33 này mà thôi.
Xong
buổi thuyết trình. Ðại tá Hồ tiêu quay về Khe sanh và trở về Sàigòn cùng buổi
chiều hôm đó. Buổi tối, không biết là có dịp lễ nào cuả Lào không, nhưng họ
nói là có buổi tiếp tân tiếp đón phái đoàn. Máy phát điện được chạy lên sáng
khắp doanh trại. Tôi thấy có làm 1 con bò. Và cư dân Lào quanh vùng tập trung về tham dự rất đông. Nghe nói có
người ở sát biên giới cũng về tham dự. Có điều rất ngạc nhiên là 7, 8 chục phần
trăm là các cô. Quần áo đều rất tươm tất loại áo quần bó sát, mà ta thường
trộng thấy qua những hình ảnh nước Lào. Trang sức nữ trang bằng bạc. Các cô tuổi
khoảng từ 17, 18 hoặc quá 25 là cùng. Sắc đẹp thì trên trung bình; chỉ có các
bà vợ cuả các sĩ quan, và binh sĩ, thì da dẻ trông trắng trẻo, có lẽ họ là
người thành phố, vì ít lao động chăng. Các cô ở điạ phương, thì phần nhiều mập,
và lùn. Chắc đã có chỉ thị, nên các cô vây quanh chúng tôi mời mọc, ăn uống. Có
một món như là bê thui. Chắm một thứ nước gì sền sệt bỏ vào muổng, rồi khum
người lại mời chúng tôi ăn, vừa ngậm miệng lại, chúng tôi không dám nhai, cũng
không dám nuốt; bèn bước lui ra ngoài hè nhà để nhổ. Món nước chấm này là phần
bên trong ruột non cuả bò, pha với một loại nước mắm của Lào, Do đó để không bị
các cô mời tôi phải có một món khác ngậm trong miệng để các cô thấy, khỏi mời. Sau buổi tiệc là khiêu vũ. Ðiệu nhảy cũng giống như vũ điệu của Thái-lan và
Cao-miên. Các cô cũng lôi chúng tôi ra. Có điều chỉ bước tới, đi ngang 2 tay
cứ xoay xoay, cũng dể. Không biết có phải phong tục Lào theo mẩu hệ hay không mà các cô tự do vui chơi đến sáng.
Thời
tiết lạnh lạnh, không khí thật dể chịu, Mặc dù hôm qua trải qua một chặng đường
xa, sáng nay dậy chúng tôi thấy thật khỏe , không thấy mệt .Trung-úy Ly cho
biết ,nhiệm vụ cuả chúng tôi là nằm ở một tiền đồn ,với binh sỉ hoàng gia Lào
,để quan sát 1 đoạn đường xâm nhập cuả địch bằng quân xa mổi đêm ( Thời gian
này quân xa địch chưa dám chạy ban ngày )Phát hiện báo cáo, số lượng, và mức độ
xâm nhập cuả địch mổi đêm .Tuy nhiên cách nay 4 hôm, đoạn đường này vừa bị phi
cơ Mỹ oanh-kích dử dội .Không còn nghe tiếng xe địch hằng đêm nửa .Chúng tôi
chờ lúc nào địch hoạt động trở lại ,thì chúng tôi thi hành công tác .Toán chúng
tôi gồm Trung-úy Ly ,Kiên ,tôi và 2 HSQ truyền tin .Nhưng mổi lần gửi công điện
cần quay đầu bò ( Bộ phận phát điện ) bên phía Lào, đều tăng phái 2 binh sỉ qua
làm công tác này .Hai nhân viên truyền tin của ta ngồi chơi khoẻ ru .Mổi buổi
sáng,bên Bộ-chỉ-huy Tiểu-đoàn Lào đều mang qua cho bên Việt-nam, một rổ xôi
.Xôi họ thổi khô , nhưng rất mềm, và dẻo .Nơi đây không có chợ búa gì cả .Ngày
nào ngán xôi ,thì mấy HSQ truyền tin rang cơm nguội ,ăn với cá mòi Sumaco .Buồn
qúa ,tôi rủ thằng Kiên ra ngoài làng chơi .Nó không chiụ đi ,cứ ngồi chửi :là
nó bị ‘Ðì’,nên đày nó qua đây.Vì lúc cả nhóm đòi phải được quyền chỉ huy ,nếu
không được; tôi và nó ,xin được trở về đơn vị cũ .Tôi không cho là điều nó nghỉ
là đúng .Tánh thằng Kiên là vậy ;nó nóng nảy nhưng trực tính ,việc gì nó cho là
không đúng ,là nó chưởi toáng cả lên .Bất kể là quan lớn, hay bé .Phần tôi có
việc gì nó không đồng ý là nó chưởi ‘’.Số ngày mày đi lính, không bằng ngày tao
bị lậu ‘’.Mà sự thật : Năm 1954 nó có tham dự trận Ðiện biên phủ .Những người
cùng thời với nó bây giờ, đều mang lon ‘quan ba ‘ ‘quan bốn ‘,còn nó vẫn làm ‘
quan một ‘dài dài Với nó, mà đem chuyện ‘’thi hành trước,khiếu nại sau ‘’thì
còn khuya, nó mới làm .Vì tính khí nó như thế , nên sau này nó bị đổi ra bộ
binh .;làm việc ở Phòng 2 , Quân đoàn I .Thỉnh thoảng có đi công tác về Ðànẳng,
tôi có ghé khu phòng vãng lai SQ độc thân thăm nó .Bây giờ nó bất mản còn dữ nữa
.Cho là đuổi nó ra khỏi ‘nhảy dù’ là làm nhục nó .Thời gian sau ,nghe nói nó
tình nguyện vào Sở Bắc. Kinh-Kha lúc sang Tằn, là thanh niên trai tráng .Còn
thằng Kiên thì một vợ 4 , 5 con rồi .Mà nghỉ cũng lạ ,thanh niên trai trẻ tình
nguyện thiếu gì .Sau lại chọn nó làm chiến sỉ vô danh .Biết rằng, ra đi sẻ không
có ngày trở lại .Bị tù gần 20 năm .Vượt biên qua Mỹ, đang lo thủ tục bão lãnh vợ
con. Chưa qua được Mỹ đoàn tụ với nó, thì vợ nó đã mất ở Việt-nam .Các bạn nào
chưa quen biết nó ,mà thấy nó hơi hơi chạm điện, thì hảy thông cảm .Chúng ta mà
va vào trường hợp như nó, sợ bây giờ chắc đã theo ông bà, ông vải từ lâu.Rồi
thì Ông Trời cũng có mắt .Sau này nó cũng có ở với một bà. Bà sau này, chìu
chuộng, và lo cho nó hết mình Ðền bù lại
những ngày tù đày của nó..Con gái riêng của bà ,cũng kính trọng thằng Kiên như
cha ruột .Chắc bà sau này, kiếp trước còn mắc nợ nó bây giờ phải trả đây Giờ
thì tính nóng của nó cũng giảm được 5 , 7 phần rồi .
Kiên
ơi ! Nếu mày có đọc tới đây, thì tụi mình bây giờ , còn gì nữa đâu :‘’.Chiều xuống êm đềm’’nghe
Kiên .
Thằng
Kiên không đi thì tôi đi môt mình .Làng Husane
chỉ cách trại khoảng 1 cây số ,,nằm cạnh sông TChépone, dưới bóng rợp
mát của của những tàng dừa .Ðường làng thật sạch sẻ ,phần nhiều là nhà sàn
,khác với người Miên và người Thượng, họ không nuôi trâu bò, và gia súc dưới
sàn .Dân làng thật cởi mở, hiếu khách , vui vẽ, mời tôi leo thang, lên nhà uống
nước .Phần đông việc đồng áng do thanh niên, con gái đều ở nhà ;làm việc nhà
,hay dệt vải .Khung dệt được đặt dưới sàn nhà .Các cô quỳ, và dùng tay để phóng
con thoi qua lại .Phần nhiều mọi nhà đều tự dệt vải để dùng .Vải dệt có những
hình hoa văn rất đẹp. Ngồi nhìn các cô dệt suốt buổi ,chỉ biết cười ,và làm
điệu bộ ra dấu thôi ,có biết tiếng Lào đâu mà nói .Buổi chiều tôi theo mấy HSQ
truyền tin đi tắm sông .Ðoạn sông Tchépone chảy ngang qua làng không sâu ,và bờ
sông lài lài ,nên rất dể dàng lên xuống .Các cô cũng không e then, khi tắm
chung với người khác phái .Có điều theo phong tục, họ phải đứng trên dòng nước
chảy .Khi các cô muốn xuống nước, thì họ đi từ từ, bên trong cạn, ra sâu ,rồi
ngồi hụp xuống thật nhanh, cùng động tác, nâng khăn lên, và ném khăn vào bờ. Có
nhanh mấy đi nửa ,thì tụi tôi cũng nhìn thấy đũ hết rồi .Có thể đến gần , miển
là vẩn ở dưới dòng ,nước sông không trong lắm ,nhưng những gì mình muốn thấy,
thì vẫn thấy rỏ ràng Họ đùa giởn thật vô tư .Khi muốn lên bờ ,thì một cô quay
người ngược về chúng tôi,chạy nhanh lên bờ ,choàng khăn xong ,từ đó ném khăn
xuống cho các bạn .Mấy thuở mà nhìn được một lần 5 , 7 , sơn nữ Phà-ca cùng tắm
sông một lúc ,phải không các bạn .
Chưa
có công tác , vẩn ngồi chờ .Tôi và thằng Kiên qua Khe-sanh chơi . Quốc lộ 9
đoạn này còn rất tốt, chưa bị chiến tranh tàn phá .Rừng cây cổ thụ cao ,to, 2 bên đường, khiến con đường mát lạnh .Dân
khai thác lâm sản, thấy rừng cây cổ thụ 2,3 người dang tay ôm không hết này,
thì mê kể gì .Nếu đường sá thông thương, thì giờ này làm gì còn .Cũng trên đoạn
đường này lần đầu tiên trong đời, tôi nhìn thấy chim trỉ .Lúc nhỏ xem hát bội
,thấy đào kép có vắt lông trỉ trên mảo ,giờ đây mới thấy tận mắt .Nó thường đi
từng cặp .Thấy xe đến gần ,nó chỉ bay tới một đoạn ngắn, rời đáp xuống cây, đợi
xe chúng tôi đến gần mới bay, suốt một đoạn đường dài như vậy .Nếu chúng tôi
dừng xe ,đứng nhìn ,thì con trống xù lông điệu bộ rất đẹp .Thỉnh thoảng cũng
thấy một loại chim như con công ,nhưng không to và đẹp bằng .
Quận
Hương-hóa chỉ có 1 con đường độc đạo .Cũng có một vài tiệm tạp hóa ,kiêm luôn
bán càphê .Hàng hóa khá đắt ,vì phải thồ từ Ðông hà lên .Vì là nơi sản xuất
nhiều càphê ,nên tôi có hỏi về càphê cứt chồn .Ông chủ quán cho biết là :để đi
nhặt những hạt càphê do chồn ăn rồi bài tiếc ra ,thì biết bao lâu mới được 1 ký
.Riêng ông thì ,vì có trồng càphê ,những cây gần nhà, ông cứ để cho thật chín
,rụng xuống đất .Chờ thời gian phần thịt bên ngoài hạt càphê vữa đi , nhặt
những hạt này về rửa sạch phơi khô .Vì có cùng một độ già ,độ chín, giống nhau
,nên hương vị khác hơn những loại khác .Thỉnh thoảng qua Khe-sanh chúng tôi
cũng mua được thịt rừng.Buổi cơm chiều đó chúng tôi được bồi dưởng thịt tươi .
Hơn
2 tuần không có việc gì làm ,bắt đầu thấy buồn ;thì có công điện , 2 đứa chúng
tôi phải về trình diện SLL ngay .Thằng Kiên nó mừng kể gì .Chiều ngày hôm sau,
là chúng tôi có mặt ở Phòng 3 SLL rồi .Ðược biết là chúng tôi trở lên lại
Long-thành ,các anh Bích , Thụ và Hy đã lên trước rồi .
Hai
tuần vừa qua ,xem như vừa được đi du lịch .Cám ơn dân làng Husane ,cám ơn
Tchépone ,cám ơn những sơn nữ Phà-ca, đã cho tôi 2 tuần lể khó quên .
Chúng
tôi lại trở về toán củ .Bây giờ, sau khi đã được bàn cải ở cấp cao, giửa 2 bên
Mỹ-Việt .Tiếng Counterpart được thay thế tiếng Advisor .Nghiã là không có ai
chỉ huy ai .Hai bên quyền hạng như nhau .Chúng tôi bắt đầu nhận công tác hành
quân .Bắt đầu những chuyến đi ,mà ‘ mười lần đi ,có đôi ba lần không trở lại ‘.
Năm
1969 tôi có dịp hành quân trở lại vùng này .Những hố bom B 52 chi chít .Ðường
quốc lộ 9 đã bị cày nát nhiều đọan .Làng mạc tiêu điều .Thật kinh khủng .Không
biết những Sơn nữ Phà Ca xưa, nay còn hay mất. Trôi lạc phương trời nào.
Lê Minh .
.jpg)
